ଶ୍ରୀ ରାମ ହେଉଛନ୍ତି ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପୁରୁଷ । ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କର ମହାନ, ଆଦର୍ଶ ମଣିଷ, ଶ୍ରେଷ୍ଠ ରାଜାଙ୍କ ସହିତ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଆଜି ଲୋକମାନେ ଧର୍ମ, ସଭ୍ୟତା, ସଂସ୍କୃତି, କର୍ମ ଏବଂ ଦାୟିତ୍ଵକୁ ଭୁଲିଯାଉଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀ ରାମ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଦାୟିତ୍ୱ ପ୍ରତି ସବୁବେଳେ ସଜାଗ ଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କ କାହାଣୀ ଶୁଣିଲେ ଜୀବନର ଉଚିତ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ମିଳିଥାଏ । ରାମ ହେଉଛନ୍ତି ଆଦିପୁରୁଷ । ପବିତ୍ର ଚୈତ୍ର ନବମୀଦିନ ଦ୍ୱିପ୍ରହରରେ  କୌଶଲ୍ୟା ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ, କୈକେୟୀ ଭରତଙ୍କୁ ଓ ସୁମିତ୍ରା ଯମଜ ସନ୍ତାନ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଓ ଶତ୍ରୁଘ୍ନଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ହରିଙ୍କର ସପ୍ତମ ଅବତାର ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସ୍ୱଇଚ୍ଛାରେ ଅଧର୍ମର ବିଲୋପ ଓ ରାବଣ ଆଦି ରାକ୍ଷାସମାନଙ୍କୁ ସଂହାର କରିବାକୁ ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଟରେ ଅବତରଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର  ସତ୍ୟ,ଧର୍ମ ଓ ନିଷ୍ଠା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପୁରୁଷ ବୋଲି ମାନନ୍ତି । ନ୍ୟାୟକୁ ବିଚାରି ସେ ସ୍ୱୟଂ ସୀତା ଦେବୀଙ୍କୁ ବନରେ ଛାଡିଦେଇଥିଲେ । ପିତୃସତ୍ୟ ପାଳନ କରି ୧୪ ବର୍ଷ ବନବାସ ମଧ୍ୟ ଯାଇଥିଲେ । ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମିଥିଳା ନରେଶ ରାଜର୍ଷି ଜନକଙ୍କ ଦୁହିତା ଦେବୀ ସୀତାଙ୍କ ସହିତ ବିବାହ ହୋଇଥିଲା । ଶବରୀ ଅଇଁଠା ଖାଇ ଶ୍ରୀରାମ ଜାତି ,ଧର୍ମ ଓ ଭେଦ ଭାବକୁ ଛାଡି ଭକ୍ତ ଓ ଭଗବାନ ମଧରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କକୁ ସେ ଦର୍ଶାଇଥିଲେ ।

ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପୁରୁଷ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କର  ଗୁଣ ଯାହା ସମାଜକୁ ଦିଗଦର୍ଶନ ଦେଉଛି - 

୧- ଧୈର୍ଯ୍ୟବାନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ:

ଆଜିର ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସହନଶୀଳତାର ଗୁଣ ଅଭାବ। ସେମାନେ ପ୍ରଥମେ ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ସବୁକିଛି ପାଇବାକୁ ଚାହାଁ। କିନ୍ତୁ ତତ୍ପରତା ହେଉଛି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଖରାପ ଗୁଣ ଯାହା ଆପଣଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟ କରିପାରେ। ସେଥିପାଇଁ ଜୀବନର କୌଣସି ଜିନିଷ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ। ଆଗକୁ ବଢିବା ଏବଂ ସଫଳତା ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ଶ୍ରୀରାମ ଜୀ ପରି ଧୈର୍ଯ୍ୟବାନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। 

୨- ନେତୃତ୍ୱ ଗୁଣ:

ବ୍ୟକ୍ତିର ନେତୃତ୍ୱର ଗୁଣ ରହିବା ଉଚିତ୍। ଯିଏ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହିତ ଏକାଠି ଚାଲନ୍ତି ସେ ସଫଳ ହୁଏ। ଜଣେ ରାଜା ହେବା ସତ୍ତ୍ୱେ ପ୍ରଭୁ ରାମ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ପରିଚାଳକ ଭାବରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନେଇଚାଲୁଥିଲେ। ତାଙ୍କର ନେତୃତ୍ୱ ଦକ୍ଷତାର ଏହି ଗୁଣ ଯୋଗୁଁ ସମୁଦ୍ର ଉପରେ ସେତୁ ନିର୍ମାଣ ହୋଇପାରିଥିଲା।

୩- ଦୟାଳୁ ପ୍ରକୃତି:

ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୟାଭାବ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ବଢାଇଥାଏ। ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କର ଅନେକ ଗୁଣ ମଧ୍ୟରୁ ଦୟା ଅନ୍ୟତମ। ଭଗବାନ ରାମ ରାଜା ଥିଲେ, ତଥାପି ସେ ସୁଗ୍ରିବ, ହନୁମାନଜୀ, ନିଶାଦରାଜ, କେଭଟ, ଜାମ୍ବାବନ୍ତ ଏବଂ ବିଭୀଷଣଙ୍କ ପ୍ରତି ଦୟା ଦେଖାଇଥିଲେ।

୪- ଆଦର୍ଶ ଭାଇ:

ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାଇର ଉଦାହରଣ ପାଇଁ, ରାମ-ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କ ନାମ ସର୍ବଦା ପ୍ରଥମେ ନିଆଯାଏ। ଜଣେ ଆଦର୍ଶ ଭାଇ ହେବାକୁ ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ଗୁଣ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଜରୁରୀ। ଆଜି, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରକୃତ ଭାଇମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ଦେଖାଦେଇଛି। ସେତେବେଳେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ, ଭାରତ ଏବଂ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କର ସାବତ ଭାଇ ଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ପ୍ରଭୁ ରାମ ସମସ୍ତ ଭାଇମାନଙ୍କ ସହିତ ଏକ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଭାଇମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ପ୍ରେମ, ବଳିଦାନ ଏବଂ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ହେତୁ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଆଦର୍ଶ ଭାଇ କୁହାଯାଏ।

୫- ବନ୍ଧୁତା:

ବନ୍ଧୁତା ପାଇଁ କପଟ ଏବଂ ପ୍ରତାରଣା ଭଳି ଜିନିଷ ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ବରଂ, ରାମଜୀଙ୍କ ପରି ହୃଦୟରୁ ଏହି ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖିବା ଉଚିତ୍। ସେ ନିଜେ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ କେଭଟ, ସୁଗ୍ରିବ, ନିଶାଦରାଜ ଏବଂ ବିଭୀଷଣଙ୍କ ପାଇଁ ଅନେକ ଥର ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭୋଗିଥିଲେ। 

ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କର ମାର୍ଗକୁ ଅନୁସରଣ କରିବା ଆଉ ଜୀବନକୁ ସୁଖରେ କାଟିବା । ସବୁବେଳେ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କର ନାମ ସ୍ମରଣ କଲେ ଶୁଭ ଫଳ ମିଳିଥାଏ ।

ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ :ସାଇବାବାଙ୍କ ମହିମା