ଜୟପୁର: ରାଜସ୍ଥାନର ଡିଗ୍ ଜିଲ୍ଲାର ବାହାଜ ଗାଁରେ ଏଏସ୍ଆଇ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଖନନରୁ ୪୫୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବର ଏକ ବିକଶିତ ସଭ୍ୟତାର ଅବଶେଷ ମିଳିଛି। ଏଥିରେ ମହାଭାରତ ଯୁଗ ଏବଂ ମୌର୍ଯ୍ୟ ଯୁଗର ମୂର୍ତ୍ତି, ଶୁଙ୍ଗ ରାଜବଂଶର ମୁଦ୍ରା ଏବଂ ବ୍ରାହ୍ମୀ ଲିପିର ମୋହର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଖନନରେ ୨୩ ମିଟର ଗଭୀରତାରେ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ନଦୀ ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି, ଯାହାକୁ ସରସ୍ୱତୀ ନଦୀ ସହିତ ଯୋଡାଯାଉଛି। ଖନନରେ ଏକ କଙ୍କାଳ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି, ଯାହାକୁ ତଦନ୍ତ ପାଇଁ ଇସ୍ରାଏଲ ପଠାଯାଇଛି।
ଆପଣଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦେଉଛୁ ଯେ ବାହାଜ ଗ୍ରାମ ମଥୁରାରୁ ୫୦ କିଲୋମିଟର ଏବଂ ଭରତପୁରରୁ ୩୭ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏଏସ୍ଆଇ ଗତବର୍ଷ ଏବଂ ଚଳିତ ବର୍ଷ ମେ ମାସରେ ଚାରି ମାସ ପାଇଁ ଏଠାରେ ଖନନ କରିଥିଲା। ଏହି ଆବିଷ୍କାର ପ୍ରମାଣିତ କରେ ଯେ ରାଜସ୍ଥାନର ବ୍ରଜ ଅଞ୍ଚଳ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଇତିହାସର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା। ଏଏସ୍ଆଇ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟକୁ ଏହାର ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଏକ ଜାତୀୟ ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳ ଘୋଷଣା କରାଯାଇପାରିବ।
ଖନନ ସମୟରେ ମାଟି ସ୍ତମ୍ଭରେ ତିଆରି କୋଠା, ସ୍ତରୀଭୂତ କାନ୍ଥ ପାଇଁ ତିଆରି ଖାତ, ଚୁଲି, ହାଡ଼ରେ ତିଆରି ଉପକରଣ, ଅର୍ଦ୍ଧ-ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥରର ମଣି ଏବଂ ଶଙ୍ଖର ଚୁଡ଼ି ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି।
ଜନପଦ ଯୁଗର ଯଜ୍ଞ କୁଣ୍ଡରେ ମାଟି ଏବଂ ଛୋଟ ପାତ୍ର ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି, ଯାହା ସେ ସମୟର ସଭ୍ୟତାର ବାସ୍ତୁ ଜ୍ଞାନକୁ ଦର୍ଶାଏ। ଅଧିକାରୀମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଖନନରେ ମିଳିଥିବା ପାତ୍ର ଏବଂ ପୋଷାକ ମହାଭାରତ ଯୁଗର ପୋଷାକ ସହିତ ମେଳ ଖାଉଛି।
ଜନପଦ ଯୁଗର ଯଜ୍ଞକୁଣ୍ଡରୁ ମାଟି ଏବଂ ଛୋଟ ବାସନ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି, ଯାହା ସେତେବେଳର ସଭ୍ୟତାର ବାସ୍ତୁ ଜ୍ଞାନକୁ ଦର୍ଶାଏ। ଅଧିକାରୀମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଖନନ ସମୟରେ ମିଳିଥିବା ବାସନ ଏବଂ ପୋଷାକ ମହାଭାରତ ଯୁଗର ପୋଷାକ ସହିତ ମେଳ ଖାଉଛି।