ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଟାରିଫ ପରେ ଏବେ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ପୁଣି ଥରେ ଭାରତକୁ ଝଟକା ଦେଇଛନ୍ତି।  ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ଇରାନର ଚାବାହାର ବନ୍ଦରକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା କଟକଣା ରିହାତିକୁ ଆମେରିକା ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଘୋଷଣା କରିଛି। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ୨୦୨୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୯ରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ। ଏହା ଭାରତର ରଣନୈତିକ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଯୋଜନା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ। ଚାବାହାର ବନ୍ଦର ଭାରତ, ଇରାନ, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଏବଂ ମଧ୍ୟ ଏସୀୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରବେଶ ପଥ ଭାବରେ କାମ କରେ।

୨୦୨୪ରେ ଚାବାହାର ବନ୍ଦର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଭାରତ ଇରାନ ସହିତ ୧୦ ବର୍ଷର ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଛି। ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ ଇଣ୍ଡିଆ ପୋର୍ଟସ୍ ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଲିମିଟେଡ୍ (IPGL) ଏବଂ ଇରାନର ବନ୍ଦର ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ସଂଗଠନ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା। ଭାରତର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ଏସିଆ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିବାର ଦ୍ୱାର ଖୋଲି ଦେଇଥିଲା। ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଭାରତ ଏକ ବିଦେଶୀ ବନ୍ଦର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲା।

ଭାରତ ଏହି ବନ୍ଦରକୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ ପରିବହନ କରିଡରର ଅଂଶ ଭାବରେ ବିକଶିତ କରୁଛି। ଏହା ରୁଷ ଏବଂ ୟୁରୋପକୁ ମଧ୍ୟଏସିଆ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ଏକ ପ୍ରକଳ୍ପ। ଚାବାହାର ବନ୍ଦର ଭାରତ ପାଇଁ ରଣନୈତିକ ଭାବରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା ପାକିସ୍ତାନର ଗ୍ୱାଦର ବନ୍ଦର ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ।

ତେବେ ଆମେରିକା ବୈଦେଶିକ ବିଭାଗର ପ୍ରମୁଖ ଉପ ମୁଖପାତ୍ର ଥମାସ୍ ପିଗଟ୍ କହିଛନ୍ତି, "ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ପୁନଃନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ୨୦୧୮ରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଛାଡ଼କୁ ବିଦେଶ ସଚିବ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଛନ୍ତି। ଏହି କଟକଣା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୯ ତାରିଖରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ। ଏହା ପରେ ଚାବାହାର ବନ୍ଦରରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା କିମ୍ବା ଜଡିତ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ  ଉପରେ ମଧ୍ୟ  ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲାଗୁ ହେବ।

ପାକିସ୍ତାନକୁ ବାଇପାସ କରି ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଏବଂ ମଧ୍ୟ ଏସିଆକୁ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଭାରତ ୨୦୦୩ ମସିହାରୁ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପରେ କାମ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଆସୁଛି। କିନ୍ତୁ, ଇରାନର ପରମାଣୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଉପରେ ଆମେରିକାର କଟକଣା ଯୋଗୁଁ ବନ୍ଦରର ବିକାଶ ମନ୍ଥର ହୋଇଯାଇଥିଲା।

୨୦୧୮ ମସିହାରେ, ଆମେରିକା ଚାବାହାର ବନ୍ଦର ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଛାଡ଼ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା। ସେତେବେଳେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ଅଣ-ଅନୁମୋଦିତ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଣ ଏବଂ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଉତ୍ପାଦ ଆମଦାନୀ ପାଇଁ ଏହି ଛାଡ଼ ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା।  କିନ୍ତୁ ଏବେ ନୂଆ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଛାଡ଼ ଏବେ ସମାପ୍ତ ହେବ। ଭାରତ ଏହି ବନ୍ଦର ବ୍ୟବହାର କରି ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ୨୦,୦୦୦ ଟନ୍ ଗହମ ପଠାଇଥିଲା ଏବଂ ୨୦୨୧ ମସିହାରେ ଇରାନକୁ କୀଟନାଶକ ଯୋଗାଇଥିଲା।