ମୁମ୍ବାଇ: ଅକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଯେପରି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପରି ସ୍ଥିର ହୋଇ ଜୀବନଯାପନ କରିପାରିବେ, ସେଥିପାଇଁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାର ଏକ ନୂତନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ବିବାହ ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ଯଦି ଜଣେ ଅକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣେ ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବିବାହ କରନ୍ତି ତେବେ ସରକାର ଦେଢ଼ ଲକ୍ଷ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରଦାନ କରିବେ ଏବଂ ଯଦି ଜଣେ ଅକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣେ ଅକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବିବାହ କରନ୍ତି ତେବେ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଅଢ଼େଇ ଲକ୍ଷ ହେବ। ଏହି ରାଶି ପତି-ପତ୍ନୀଙ୍କ ମିଳିତ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଡିବିଟି ମାଧ୍ୟମରେ ଜମା କରାଯିବ। ଏହି ରାଶିର ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଏକ ଏଫଡିରେ ରଖିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହେବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଭବିଷ୍ୟତରେ ଦମ୍ପତି ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ପାଇପାରିବେ।

ସରକାର ଅକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ବିବାହ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଚଳିତ ସାମାଜିକ ଧାରଣାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ଅକ୍ଷମ-ସାଧାରଣ (ଅଭ୍ୟାଙ୍ଗ) ବିବାହ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଜନାରେ ପ୍ରମୁଖ ଉନ୍ନତି କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଯୋଜନାକୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁଦାନ ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି। ଗୁରୁବାର ଅକ୍ଷମ କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ସରକାରୀ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଜାରି କରିଛି। ଭିନ୍ନକ୍ଷମ କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗର ସଚିବ ତୁକାରାମ ମୁନ୍ଧେଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଭିନ୍ନକ୍ଷମତା ସହିତ ଜଡିତ, ଯାହା ବିବାହ ଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ। ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ବିବାହକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖନ୍ତି କିମ୍ବା ଅସଙ୍ଗତ ମେଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରନ୍ତି। ବିଶେଷକରି ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ମହିଳାମାନେ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ବୈଷମ୍ୟତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି। ଏହି ମାନସିକତାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ଏବଂ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସମାଜର ମୁଖ୍ୟସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି।

ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ବର କିମ୍ବା କନ୍ୟାଙ୍କର ଅତି କମରେ ୪୦% ଭିନ୍ନକ୍ଷମତା ସହିତ ଏକ ବୈଧ ୟୁଡିଆଇଡି କାର୍ଡ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ବର କିମ୍ବା କନ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ବାସିନ୍ଦା ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। କନ୍ୟା ଏବଂ କନ୍ୟା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ବିବାହ କରିଥିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଛାଡପତ୍ର କ୍ଷେତ୍ରରେ, ସେମାନେ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଯୋଜନାର ଲାଭ ଉଠାଇ ନ ଥିବେ। ବିବାହର ଆଇନଗତ ପଞ୍ଜୀକରଣ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ। ବିବାହର ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ପଡିବ। ସମସ୍ତ ଆବଶ୍ୟକୀୟ କାଗଜପତ୍ର ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଜିଲ୍ଲା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଆବେଦନ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦର ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ଏକ କମିଟି ଦ୍ୱାରା ହିତାଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଚୟନ କରାଯିବ। ଅନୁମୋଦିତ ତାଲିକା ପୁଣେର ଭିନ୍ନକ୍ଷମ କଲ୍ୟାଣ କମିଶନରଙ୍କୁ ପଠାଯିବ, ଯେଉଁଠାରୁ ଅନୁଦାନ ବଣ୍ଟନ କରାଯିବ।

ଏହି ଯୋଜନାରେ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ହେଲେ ଅତି କମରେ ୪୦% ଅକ୍ଷମତାର ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଆବଶ୍ୟକ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ପ୍ରମାଣପତ୍ର, ବିବାହ ପ୍ରମାଣପତ୍ର, ଆଧାର କାର୍ଡ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ନମ୍ବର ଆବଶ୍ୟକ ହେବ।