ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି କ୍ରମେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟ ଜଣେ ବିଧବା ବୋହୂ ତାଙ୍କ ମୃତ ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି (ସହ-ସମ୍ପତ୍ତି)ରୁ ଭରଣପୋଷଣ ପାଇବାର ହକଦାର ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ବୁଧବାର ବିଚାରପତି ଅନୀଲ ଛତ୍ରପାଲ ଏବଂ ବିଚାରପତି ହରିଶ ବୈଦ୍ୟନାଥନ ଶଙ୍କରଙ୍କ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଶୁଣାଇଛନ୍ତି। କୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କିମ୍ବା ସ୍ୱ-ଅର୍ଜିତ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ଭରଣପୋଷଣ ନିଆଯାଇପାରିବ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏହି ଅଧିକାର କେବଳ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ।

ହିନ୍ଦୁ ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ଭରଣପୋଷଣ ଆଇନ (HAMA) ର ଧାରା ୧୯(୧)କୁ ଆଧାର କରି ହାଇକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଆଇନ ବିଧବା ବୋହୂଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କଠାରୁ ଭରଣପୋଷଣ ପାଇବାର ବୈଧାନିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହି ଅଧିକାର ସେତେବେଳେ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ହେବ ଯେତେବେଳେ ବୋହୂ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କଠାରୁ ଭରଣପୋଷଣ ପାଇପାରିବେ ନାହିଁ। ତଥାପି, ଧାରା ୧୯(୨) ଅନୁଯାୟୀ, ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ କେବଳ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ। କୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ କେବଳ ସ୍ୱ-ଅର୍ଜିତ ସମ୍ପତ୍ତି କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ପତ୍ତି ଅଛି, ତେବେ ବିଧବା ବୋହୂଙ୍କର କୌଣସି ଆଇନଗତ ଦାବି ନାହିଁ।

ଜଣେ ବିଧବା ବୋହୂଙ୍କ ଆବେଦନ ଉପରେ ହାଇକୋର୍ଟ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି। ଯିଏ ତାଙ୍କ ମୃତ ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ଭରଣପୋଷଣ ଚାହୁଁଥିଲେ। ମହିଳାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ୨୦୨୩ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ୨୦୨୧ ଡିସେମ୍ବରରେ ପରଲୋକ ହୋଇଥିଲା। ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ ମହିଳାଙ୍କ ଭରଣପୋଷଣ ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରିଥିଲେ, ଯାହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ଵାରସ୍ଥ ହୋଇଥିଲେ। ହାଇକୋର୍ଟ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ରଦ୍ଦ କରି ବିଧବା ବୋହୂଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି।

ହାଇକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୁ ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ଭରଣପୋଷଣ ଆଇନ ଏକ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଆଇନ, ଯାହା ହିନ୍ଦୁ ସମାଜର ପରମ୍ପରାକୁ ନ୍ୟାୟ, ସମାନତା ଏବଂ ପରିବାରର ସୁରକ୍ଷା ନୀତିକୁ ବଜାୟ ରଖିଥାଏ। କୋର୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏପରି ଆଇନଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବା ସମୟରେ ଏକ ବ୍ୟବହାରିକ ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବା ଉଚିତ। 

ହିନ୍ଦୁ ପୋଷ୍ୟ ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ଭରଣପୋଷଣ ଆଇନର ଧାରା ୨୧(vii) ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ବିଧବା ବୋହୂ ତାଙ୍କ ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ଭରଣପୋଷଣ ପାଇବାର ଅଧିକାର ରଖିଛନ୍ତି, ଯଦି ସେ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କଠାରୁ ଭରଣପୋଷଣ ପାଇପାରିବେ ନାହିଁ। କୋର୍ଟ ଏହା ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଅଧିକାର କେବଳ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ, ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ପାଇଁ ନୁହେଁ।