ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:  ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଗୁରୁବାର କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗିରଫ ହେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଗିରଫ ସମୟରେ ଲିଖିତ ଭାବରେ ଗିରଫଦାରୀର କାରଣ ପ୍ରଦାନ କରିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ। ତଥାପି ଏହା ଯଥାଶୀଘ୍ର କରାଯିବା ଉଚିତ। ଯଦି ପୋଲିସ ଏପରି ନ କରେ, ତେବେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଯିବ।

କୋର୍ଟ ମୁମ୍ବାଇର ୱର୍ଲି ହିଟ୍-ଏଣ୍ଡ-ରନ୍ ମାମଲାରେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ମିହିର ରାଜେଶ ଶାହଙ୍କ ମାମଲାରେ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଛନ୍ତି। ୨୦୨୪ ଜୁଲାଇ ୭ରେ ଘଟିଥିବା ଏହି ଘଟଣାରେ ମିହିର ୱର୍ଲି ଦମ୍ପତି ପ୍ରଦୀପ ଏବଂ କାବେରୀ ନଖୱାଙ୍କ ସ୍କୁଟରକୁ ଧକ୍କା ଦେବା ଏବଂ ପଳାୟନ କରିବା ସମୟରେ କାବେରୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ କାର ସହିତ ପ୍ରାୟ ୨ କିଲୋମିଟର ଟାଣି ନେବାର ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି। ଏହି ଘଟଣାରେ କାବେରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି।

ମିହିର ଆଇନଗତ ଭାବରେ ଯୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ ଯେ ସେ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟମୂଳକ ଭାବରେ ଅପରାଧ କରିନାହାଁନ୍ତି। ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଚାପରେ, ପୋଲିସ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କଠୋର ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଥିଲା। ଗିରଫ ସମୟରେ ଲିଖିତ କାରଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇ ନଥିଲା। ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମିହିରଙ୍କୁ ଜାମିନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଗିରଫଦାରୀ ପାଇଁ ଲିଖିତ କାରଣ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସ୍ପଷ୍ଟତା ଆଣିବା ପାଇଁ ବିସ୍ତୃତ ବିଚାର ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା।

ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ବି.ଆର. ଗଭାଇ ଏବଂ ବିଚାରପତି ଅଗଷ୍ଟିନ ଜର୍ଜ ମାସିହଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଏକ ଖଣ୍ଡପୀଠ ୫୨ ପୃଷ୍ଠାର ଏକ ବିସ୍ତୃତ ରାୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। କୋର୍ଟ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୨ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଲିଖିତ ଭାବରେ ଗିରଫଦାରୀର କାରଣ ଜାଣିବାର ଅଧିକାର ଅଛି। CrPCର ଧାରା ୫୦ ଏବଂ BNSSର ଧାରା ୪୭ ମଧ୍ୟ ଏହି ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରେ। ଗିରଫଦାରୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କେଉଁ ସମୟସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଗିରଫଦାରୀର ଲିଖିତ ଆଧାର ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ତାହା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନାହିଁ। ତେଣୁ, ଏହି ବିଷୟରେ ସ୍ପଷ୍ଟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ କୋର୍ଟ ନିମ୍ନଲିଖିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଜାରି କରିଛନ୍ତି:

• ଗିରଫ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଗିରଫଦାରୀର କାରଣ ଜଣାଇବା ଏକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଏବଂ ଆଇନଗତ ଦାୟିତ୍ୱ।

• ଗିରଫ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଗିରଫଦାରୀର କାରଣ ବିଷୟରେ ଲିଖିତ ଭାବରେ ଜଣାଇବା ଉଚିତ, ଯେଉଁ ଭାଷାରେ ସେମାନେ ବୁଝିପାରନ୍ତି।

• ଯେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗିରଫଦାରୀ ଅଧିକାରୀ ଲିଖିତ କାରଣ ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ ନାହିଁ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ମୌଖିକ ଭାବରେ ଗିରଫଦାରୀର କାରଣ ବୁଝାଇବା ଉଚିତ।

• ଯଦି ଗିରଫ ସମୟରେ ଲିଖିତ କାରଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଏହା କରିବା ଉଚିତ। ଯେକୌଣସି କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଗିରଫ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍‌ଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ହାଜର କରାଯିବାର ଅତି କମରେ ଦୁଇ ଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବରୁ ଲିଖିତ କାରଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ।

• ଯଦି ଏହି ସର୍ତ୍ତଗୁଡ଼ିକ ପାଳନ କରାଯାଏ ନାହିଁ, ତେବେ ଗିରଫ ଏବଂ ରିମାଣ୍ଡକୁ ଅବୈଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯିବ। ଏହା ପରେ, ଗିରଫ ବ୍ୟକ୍ତି ମୁକ୍ତ ହେବାର ହକଦାର ହେବେ।

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି ସର୍ତ୍ତଗୁଡ଼ିକ ପାଳନ ନକରିବା ଯୋଗୁଁ ମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ତଦନ୍ତକାରୀ ସଂସ୍ଥା ତାଙ୍କ ହାଜତକୁ ଆବଶ୍ୟକ ମନେ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍‌ଙ୍କ ନିକଟରେ ଏକ ଆବେଦନ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ପଡିବ। ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ତଥ୍ୟ ସମୀକ୍ଷା କରିବେ ଏବଂ ଗିରଫ ବ୍ୟକ୍ତି ଗିରଫ ପାଇଁ ଲିଖିତ କାରଣ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ପାଳନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହେବାର କାରଣ ବିଚାର କରିବେ। ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ମୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟ ଶୁଣିବେ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ତଦନ୍ତକାରୀ ସଂସ୍ଥାର ଆବେଦନ ଉପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ।

କୋର୍ଟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କେବଳ ଆଇନଗତ ସ୍ପଷ୍ଟତା ପାଇଁ। ମିହିର ରାଜେଶ ଶାହଙ୍କ ମାମଲା ନିମ୍ନ ଅଦାଲତରେ ଚାଲିବ। ତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଜାମିନ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ। ଯଦି ପୋଲିସ ତାଙ୍କ ହେପାଜତ ଆବଶ୍ୟକ କରେ, ତେବେ ସେମାନେ ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟଙ୍କ ନିକଟରେ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ସାଂସଦ ରବି କିଶନଙ୍କ ସମେତ ଦୁଇ ଜଣଙ୍କୁ ହତ୍ୟା ଧମକ