‘ମହୋତ୍ସବ'ଓ ମହାପର୍ବର ଦେଶ ଭାବେ ବିଦିତ ଆମ ଭାରତରେ ବର୍ଷ ତମାମ ନାନା ପ୍ରକାର ପର୍ବପର୍ବାଣି ବା ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ତେବେ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ ରଖିବା ସହିତ ସାମାଜିକ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ ବଜାୟ ରଖିବା ଲାଗି ଏଗୁଡ଼ିକ ଅଭିପ୍ରେତ। ତେବେ ଏପରି ଅନେକ ଉତ୍ସବ ରହିଛି ଯାହା ନିଜର ମୌଳିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧନ କରିବା ସହ ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଆମୋଦିତ କରିଥାଏ। ସେହିପରି କେରଳର କୋଲାମ ଜିଲ୍ଲାରେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ‘ଚମୟାବିଲାକୁ’ ହେଉଛି ଏକ ନିଆରା ପର୍ବ ଯେଉଁଥିରେ ପୁରୁଷମାନେ ନିଜକୁ ମହିଳା ବେଶରେ ଏପରି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥା’ନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇଥାଏ। ସେମାନଙ୍କର ବେଶଭୂଷାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଚାଲିଚଳଣ ହାବଭାବ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକୃତ ମହିଳାଙ୍କୁ ଟପିଯାଇଥାଏ। ତେବେ କୋଲାମ୍‌ ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ କୋଟ୍ଟାମ୍‌କୁଳାଙ୍ଗରା ସ୍ଥିତ ଦେବୀ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଆୟୋଜିତ ବେଶଭୂଷା ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ପୁରୁଷମାନେ ନିଜକୁ ମହିଳା ରୂପରେ ସଜେଇ ଦେବୀ ଭାଗ୍ୟବତୀଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପାରମ୍ପରିକ ଦୀପ (ବିଲାକୁ) ଜାଳିବାର ବିଧି ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି। ତେବେ ନିକଟରେ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ଅଧିକାରୀ ଅନନ୍ତ ରୁପାନାଗୁଡ଼ି ତାଙ୍କ ଟ୍ବିଟର ପୃଷ୍ଠାରେ ଚମୟାବିଲାକୁ ଉତ୍ସବର ଏହି ଫଟୋ ଛାଡ଼ିଛନ୍ତି, ଯାହା ସଭିଙ୍କୁ ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବରେ ପକାଇଛି। ସବୁଜ ପାଢ଼ି ଓ ମେରୁନ୍‌ ରଙ୍ଗର ଶାଢ଼ି ପରିହିତ ତଥା ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଅଳଙ୍କାର ବିଭୂଷିତ ସଂପୃକ୍ତ ପ୍ରତିଯୋଗୀ ଜଣକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ବିଜେତା ଘୋଷିତ ହୋଇଥିବା ନେଇ ସୂଚନା ମିଳିଛି। ତେବେ ଏହି ଉତ୍ସହବରେ ଲକ୍ଷାଧିକ ଲୋକ ସାମିଲ ହେବା ସହିତ ଅନେକ ଲୋକ ନିଜ ନିଜର ମାନସିକ ପୂରଣ କରିବା ଉଦେଶ୍ୟରେ ଉତ୍ସବରେ ଯୋଗ ଦିଥାନ୍ତି ଏବଂ ଅନେକ ପୁରୁଷ ଓ କୁନି ବାଳକମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ତଥା ନିଜ ପରିବାରର ମାନସିକ କ୍ରମେ ନାରୀ ବେଶ ଧାରଣ କରିଥାନ୍ତି । ତେବେ ଏହି ଉତ୍ସବକୁ ଅନେକ ଦୂର ଦୂରାନ୍ତରୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ଆସିବା ସହିତ ଭରପୁର ଆନନ୍ଦ ଉପଭୋଗ କରିଥାନ୍ତି ଓ ବିଶେଷ କରି କିନ୍ନରମାନେ ଏହି ଉତ୍ସହବରେ ଯୋଗ ଦେବା ସହିତ ସେମାନେ ଏହି ମହାପର୍ବକୁ ମହା ଆଡମ୍ବରରେ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । 

ଆଜି ପବିତ୍ର ଶ୍ରୀରାମ ନବମୀ । ମର୍ଯ୍ୟାଦା ପୁରୁଷ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ଜନ୍ମତିଥି । ଚୈତ୍ର ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷର ନବମୀ ଦିନକୁ ରାମ ନବମୀ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏଥିପାଇଁ ଉତ୍ସବ ମୁଖର ଗାଁଠୁ ସହର। ସଜେଇ ହୋଇଛି ଦେଶର ସମସ୍ତ ରାମମନ୍ଦିର। ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଶ୍ରୀରାମ ମନ୍ଦିର ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଦେବପୀଠରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ଭିଡ଼ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ରାମ ନବମୀ ଅବସରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି। ରାମ ନବମୀ ଉପଲକ୍ଷେ ଭଦ୍ରକ ସହର ସମେତ ବାଲେଶ୍ୱର, ରାଉରକେଲା ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ସହର ଉତ୍ସବ ମୁଖର ହୋଇପଡ଼ିଛି। ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ, ଗତକାଲି ବାବା ଆଖଣ୍ଡଳମଣିଙ୍କ ମନ୍ଦିର ସହ ମା’ ଭଦ୍ରକାଳୀ ଓ ଯାଜପୁରର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ମା’ ବିରଜାଙ୍କ ମନ୍ଦିରରୁ ଆଜ୍ଞାମାଳ ଭଦ୍ରକ ଗାନ୍ଧିପଡିଆରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଯଜ୍ଞ ମଣ୍ଡପକୁ ଆସିଛି। ଆଜି ଭଦ୍ରକରେ ଅପରାହ୍ଣ ୩ଟାରେ ନଗର ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି। ନଗର ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ସମୟରେ ପୋଲିସ ୮ଟି ଡ୍ରୋନ୍‌ କ୍ୟାମେରା ସହ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ରୁମ୍‌ରୁ ନଜର ରଖିବ। ସହରରେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ୭୬ରୁ ଅଧିକ ସିସିଟିଭିର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଛି। ଭୁବନେଶ୍ୱରର ରାମମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଅବକାଶ ନୀତି, ମହାସ୍ନାନ, ସକାଳ ଧୂପ ଓ ବେଶ ହୋଇଛି। ଶ୍ରୀରାମ ଚରିତ ମାନସ ନବାଙ୍ଗ ପାରାୟଣରେ ପୂର୍ଣ୍ଣାହୁତି ହେବା ପରେ ହୋମ ଯଜ୍ଞ କରାଯିବ। ମଧ୍ୟାହ୍ନ ପରେ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ଆଳତି ହେବ। ପରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ଆଳତି କରାଯାଇ ରାତିରେ ଭୋଗ ଆଳତୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ। ଏହି ଅବସରରେ ଠାକୁରଙ୍କ ପାଖରେ ପାଞ୍ଚ ମେଳା ଓ ଫଳ ଲାଗି ହେବ । ଭକ୍ତଙ୍କ ଭିଡ଼କୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ବ୍ୟାରିକେଡ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।

ନିଲାମ ହୋଇଛି ମରିଚି କୁଣ୍ଡ ଜଳ | ରାତି ପ୍ରାୟ ୧୧ଟା ୫୦ରେ ମରୀଚିକୁଣ୍ଡ ପାଣି ଯାଇ ରଥ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ପାଣି ନିଲାମ ହୋଇଥିଲା । ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି ସନ୍ତାନ ସନ୍ତତି ହେଉନଥିବା ମହିଳା ମରିଚିକୁଣ୍ଡ ଜଳରେ ସ୍ନାନ କଲେ ସନ୍ତାନ ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥାନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ଗତକାଲି ରାତି ୧୧ଟାରୁ ମୁକ୍ତେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଲାଗିଥିଲା ପ୍ରବଳ ଭିଡ଼ । ପ୍ରଥମ ଗରା ପାଣି ୩୦ ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ଗରା ୧୬ ହଜାରରେ ନିଲାମ । ପ୍ରଥମ କଳସ ପାଣିକୁ ୩୦ ହଜାର ଟଙ୍କାରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ମାଳତୀ ସୋରେନ୍ ନିଲାମ ଧରିଥିବା ବେଳେ ଦ୍ୱିତୀୟ କଳସକୁ ୧୬ ହଜାର ଟଙ୍କାରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଶୀତଳ ରାଉତ ଧରିଥିଲେ । ସେହିପରି ତୃତୀୟ କଳସ ଅନୁଗୁଳର ଅଞ୍ଜଳି ପ୍ରଧାନ ୮ ହଜାର ଟଙ୍କାରେ ନିଲାମ ଧରିଥିଲେ । ସେହିପରି ମୋଟ ୩୧ ଗରା ଜଳ ନିଲାମ ହୋଇଥିବା ବଡ଼ୁ ନିଯୋଗ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି । ତେବେ ସନ୍ତାନ ପ୍ରାପ୍ତିର ଆଶା ନେଇ ନିଲାମରେ ପାଣି କିଣିଥିଲେ ମହିଳା । ବିଳମ୍ବିତ ରାତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ନିଲାମ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଚାଲିଥିଲା | ଚଲତା ବର୍ଷ ଏହି ନିଲାମ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ୫୦ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ନିଃସନ୍ତାନ ମହିଳା ମାନେ ଯୋଗ ଦେଇ ମରିଚିକୁଣ୍ଡ ପାଣି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ | 

 ଆସନ୍ତାକାଲି ପବିତ୍ର ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀ । ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ପ୍ରଭୁ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ରୁକୁଣା ରଥଯାତ୍ରା । ଏଥପାଇଁ ଚଳଚଞ୍ଚଳ ପୁରା ଭୁବନେଶ୍ୱର । ଆଜି ମଧ୍ୟ ରାତ୍ରିରୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ରୁକୁଣା ରଥ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବ । ବିଧି ଅନୁସରେ ପ୍ରଥମେ ମରୀଚିକୁଣ୍ଡର ପ୍ରଥମ କଳସ ପାଣିର ରଥ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପର୍ବ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ରଥ ପାଇଁ ପାଣି ଯିବା ପରେ ମରୀଚିକୁଣ୍ଡରୁ ଉଠିଥିବା ଅନ୍ୟ କଳସ ଜଳ ନିଲାମ କରାଯିବ । ଏହି ପାଣି ସ୍ନାନ କଲେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସନ୍ତାପପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ଲୋକଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି । ତେଣୁ ମରିଚିକୁଣ୍ଡ ନିକଟରେ ଏସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାହିତ ହେବାକୁ ଥିବାରୁ ରାତି ପାଇଁ ଏଠାରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ଘର ଓ ଲାଇଟ୍‌ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ବିଧି ଅନୁସାରେ ପବିତ୍ର ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀ ତଥା ରୁକୁଣା ରଥଯାତ୍ରାର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ନେତ୍ର ଉତ୍ସବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଏହି ତିଥିରେ ରଥ ନିର୍ମାଣ ସରିବା ସହ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥାଏ। ଆସନ୍ତାକାଲି ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ରୁକୁଣା ରଥ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୫ ଦିନ ଧରି ଚାଲିବ । ଏଥିପାଇଁ ସମସ୍ତ ନୀତି ନିର୍ଘଣ୍ଟ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ହୋଇଛି । ୧୨ଟାରେ ମଙ୍ଗଳା ଆଳତୀ, ୨ଟାରେ ଭୋଗ ଲାଗି ଓ ୩ଟାରୁ ସାଢ଼େ ୩ଟା ମଧ୍ୟରେ ରଥଟଣା ଆରମ୍ଭ ହେବ । ରୁକୁଣା ରଥଯାତ୍ରା ସୁରୁଖୁରୁରେ ତଥା ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳାର ସହ ସମ୍ପନ୍ନ କରିବା ପାଇଁ ମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସନ, ପୋଲିସ ଓ ବିଏମସି ପକ୍ଷରୁ ବ୍ୟାପକ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ସମନ୍ୱୟ ବୈଠକ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ବେଳେ, ସମସ୍ତଙ୍କ ସହଯୋଗ ଲୋଡିଛି ପ୍ରଶାସନ ।

ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ତାରିଖରେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ପବିତ୍ର ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀ ତଥା ରୁକୁଣା ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ l ଏଥିପାଇଁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି ସମନ୍ବୟ ବୈଠକ । ଏହି ବୈଠକରେ ମନ୍ତ୍ରୀ, ମେୟର, ଏଡିଏମ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ସ୍ବାଇଁ ଓ ମନ୍ଦିର ନିଯୋଗର ସେବାୟତ ଓ ବିଜୁଳି ବିଭାଗର କର୍ମଚାରୀ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ l ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ତାରିଖରେ ରୁକଣା ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାକୁ ଥିବା ବେଳେ ଏପ୍ରିଲ ୨ ତାରିଖରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ବାହୁଡା଼ ଯାତ୍ରା ହେବ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଭଳି ଏଥର କିପରି ଶୃଙ୍ଖଳିତ ନିତିକାନ୍ତି ସହ ପାଳନ କରାଯାଇପାରିବ ସେନେଇ ବୈଠକରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା। ଚଳିତ ବର୍ଷ ରଥ କାଠକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେବା ସହ ବିଳମ୍ବରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା କାଠ । ତେବେ ରଥ ଠିକ୍ ସମୟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ ବୋଲି ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇଛନ୍ତି ମହାରଣା ସେବାୟତ । ୨୯ ତାରିଖ ଭୋର ୫ଟା ସମୟରେ ମଙ୍ଗଳ ଆଳତି ହେବ। ତା’ ପର ଦିନ ପ୍ରାୟ ସାଢ଼େ ଗୋଟାଏରେ ଶ୍ରୀଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କୁ ରଥାରୂଢ଼ କରାଯିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି। ଏଥିସହ ରଥଯାତ୍ରା ଓ ବାହୁଡା଼ବେଳେ ବିଦ୍ୟୁତ ସରବରାହ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରାଯିବ। ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ ୨ଟି ଦମକଳ, ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ , ମୋ ବସ ଓ ପୁଲିସ ପକ୍ଷରୁ ବ୍ୟାପକ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯୋଗାଇ ଦେବାକୁ ବୈଠକରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି।

 ବ୍ରହ୍ମପୁରର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମା’ ବୁଢୀ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ସ୍ଥାପନ ହୋଇଛି ଶୁଭ ଖୁଣ୍ଟି। ଏହାସହ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ସମୟ ନିର୍ଘଣ୍ଟ ହୋଇଛି।  ଏପ୍ରିଲ ୪ତାରିଖରୁ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ମେ ମାସ ୧ ତାରିଖରେ ସରିବ ମାଙ୍କ ଯାତ୍ରା । ଏପ୍ରିଲ ୪ ତାରିଖରେ ମାଆ ସାଆନ୍ତାଣୀ ବାପା ଘରକୁ ଆଗମନ କରିବେ ଏବଂ ମେ ୧ ତାରିଖରେ ବାପା ଘରୁ ବିଦାୟ ନେବେ । ଗତକାଲି ଶୁଭଖୁଣ୍ଟିଙ୍କୁ ମନ୍ଦିର ନେଇ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିବା ପରେ ରାତ୍ର ପ୍ରାୟ ୨ଟା ବେଳେ ଦେଶୀବେହେରା ସାହିକୁ ଆଣି ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରାଯାଇଥିଲା | ଦେଶୀ ବେହେରା ପାରମ୍ପରିକ ପୂଜକ ଶୁଭ ଖୁଣ୍ଟି ସ୍ଥାପନ କରିବାପରେ ମାଆଙ୍କ ଆଗମନ ନେଇ ଶୁଭ ମୂହୁର୍ତ୍ତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଥିଲେ। ଚଳିତବର୍ଷ ଦୀର୍ଘ ୨୮ ଦିନ ଧରି ଚାଲିବ ମା ବୁଢୀ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ଯାତ୍ରା । ଏନେଇ ସର୍ବସଧାରଣରେ ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି ।  ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଶୁଭ ସମୟ ନେଇ ଦିନ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ସିଦ୍ଧାନ୍ତଗୁରୁ । ଏହାପରେ ଏକ ବିରାଟ ପଟୁଆରା ମା ବୁଢୀ ଠାକୁରାଣୀ ମନ୍ଦିର ଅଭିମୁଖେ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତ ସାମିଲ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ବାଜା-ନାଚ ଗୀତର ତାଳେ ତାଳେ ଦୁଲୁକି ଉଠିଥିଲା ରେଶମ ସହର ବ୍ରହ୍ମପୁର ।

 ଆଜି ପବିତ୍ର ଦୋଳପୂର୍ଣ୍ଣିମା । ଦୋଳବେଦୀରେ ଫଗୁ ଖେଳିବେ ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦ । ମହାପ୍ରଭୁ ମହଣ ମହଣ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ଅଳଙ୍କାରରେ ବିଭୂଷିତ ହୋଇ ଭକ୍ତଙ୍କ ସହ ଫଗୁ ଖେଳିବେ। ଘଣ୍ଟଘଣ୍ଟା, ଶଂଙ୍ଖ ହୁଳହୁଳିରେ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହେବ ପରିବେଶ। ଆଜି ଭକ୍ତ ଓ ଭଗବାନ ଏକାକାର ହୋଇ ହୋଲି ଖେଳିବେ। ସେଥିପାଇଁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନୀତିକାନ୍ତି । ସକାଳ ୯ଟା ଭିତରେ ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କ ସୁନାବେଶ ବା ରାଜାଧିରାଜ ବେଶ ଶେଷ ହେବ । ଏହା ପରେ ଭକ୍ତମାନେ ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କୁ ସୁନାବେଶରେ ଦର୍ଶନ କରିପାରିବେ । ରାତି ୧୦ଟା ୩୫ରେ ସୁନାବେଶ ଓଲାଗି ହେବ । ସକାଳ ଧୂପ ସରିବା ପରେ ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦ ଶ୍ରୀଦେବୀ ଓ ଭୁଦେବୀଙ୍କ ସହ ଦୋଳବେଦୀକୁ ବିଜେ କରିଥାନ୍ତି । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ନୂଆ ଲୁଗା ପରିଧାନ କରାଯିବା ସହ ବେଶ କରାଯିବ । ପରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନୀତି ବଢ଼ି ଦୋଳବେଦୀକୁ ମହାପ୍ରଭୁ ବିଜେ କରିବେ । ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା ଦୋଳ ଗୋବିନ୍ଦ, ଭୁଦେବୀ, ଶ୍ରୀଦେବୀ ମଣି ବିମାନରେ ବିଜେ କରି ଦୋଳ ବେଦୀକୁ ଯିବେ । ସେଠାରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ନୀତି ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବା ସହ ଭକ୍ତଙ୍କ ସହ ମହାପ୍ରଭୁ ଅବିର ଖେଳିବେ । ପାଲିଙ୍କିରେ ଝୁଲିଝୁଲି ୨୧ ଘେରା କରିକ୍ରମା କରି ଝୁଲଣ ମଣ୍ଡପକୁ ବିଜେ କରିଥାନ୍ତି ମହାପ୍ରଭୁ ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦ । ସେପଟେ ଗାଁ ଗାଁରେ ଜମୁଛି ଦୋଳ ମେଲଣ। ଆଜି ଗାଁକୁ ଗାଁ, ସାହିକୁ ସାହି ବୁଲି ବୁଲି ଭୋଗ ଖାଇବା ସହ ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗ ଅବିରରେ ହୋଲି ଖେଳୁଛନ୍ତି ଦୋଳ ଗୋବିନ୍ଦ। ଓଡ଼ିଆ ପଞ୍ଜିକା ଅନୁସାରେ ଫାଲଗୁନ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ତିଥି ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ନାମରେ ଅଭିହିତ। ଫାଲଗୁନ ଶୁକ୍ଳ ଦଶମୀ ତିଥିଠାରୁ ଦୋଳଯାତ୍ରା ସାଧାରଣତଃ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ସାରା ଓଡ଼ିଶାର ପୁରପଲ୍ଲୀ ଫଗୁ ଦଶମୀଠାରୁ ଦୋଳଯାତ୍ରାର ଉତ୍ସାହ ଉଦ୍ଦୀପନାରେ ଝୁମି ଉଠେ । ଗାଁ ଗାଁରେ ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମନ୍ଦିରରେ କିମ୍ବା ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମାକୁ ଦୋଳା ବା ବିମାନରେ ବସାଇ ଗ୍ରାମ ପରିକ୍ରମା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଏ ଏବଂ ଦୁଆର ଦୁଆର ବୁଲି ଭୋଗ ଖାଆନ୍ତି ଠାକୁରେ ।

 ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ପୂର୍ବ ଦିନ ଅର୍ଥାତ ଆଜି ସଂଧ୍ୟାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମେଣ୍ଢାପୋଡି ନୀତି । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ମେଣ୍ଢାପୋଡ଼ି ନୀତିକୁ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷୀ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ କୁହନ୍ତି ହୋଲିକା ଦହନ ଉତ୍ସବ । ଦୋଳବେଦି ପରିସରରେ ମାରୱାଡ଼ି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ହୋଲିକା ରାକ୍ଷାସୀର ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ତିଆରନ୍ତି । ଘସି(ସୁଖିଲା ଗୋବର)କୁ ସୂତାରେ ଗୁଡ଼ାଇ ଛୋଟ ଛୋଟ କାଠରେ ସଜାଇ ହୋଲିକା ରାକ୍ଷାସୀର ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଗଢିବା ପରେ ସେଥିରେ ଅଗ୍ନି ସଂଯୋଗ କରାଯାଏ ।ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଧୂପ ସରିବା ପରେ ଆଜ୍ଞାମାଳ ପାଇ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚଳନ୍ତି ପ୍ରତିମା, ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦ, ଶ୍ରୀଦେବୀ ଓ ଭୂଦେବୀ ଦୋଳବେଦୀକୁ ବିଜେ କରିବେ। ସେଠାରେ ଗଜପତିଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧି ମୁଦିରସ୍ତଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା, ହୋମ, ଦେବନୀତି, ବନ୍ଦାପନା ପରେ ଭୋଗ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ। ଏହି ପରମ୍ପରା ଅତି ପ୍ରାଚୀନ । ଜାଗରଠାରୁ ଏ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ | ପୁରାଣ କଥାନୁସାରେ, ରାକ୍ଷସ ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପର ଭଉଣୀ ହେଉଛି ରାକ୍ଷସୀ ହୋଲିକା । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଭକ୍ତ ତଥା ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପଙ୍କ ପୁତ୍ର ପ୍ରହ୍ଲାଦକୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ହୋଲିକା ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର ରଚିଥିଲା । ବହୁ ପ୍ରକାରେ ଚେଷ୍ଟା କରି ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କୁ ମାରିପାରିଲାନି ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ । ହୋଲିକା ବରପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥିଲା ନିଆଁରେ ପୋଡ଼ିବ ନାହିଁ । ଏଣୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କୁ କୋଳରେ ଧରି ପୋଡ଼ି ପକାଇବ ବୋଲି ଭାବିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଥିଲେ ଠାକୁରଙ୍କ ଭକ୍ତ ଓ ନିଷ୍ପାପ । ଏଣୁ ସଙ୍କଟରେ ପଡ଼ି ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଜପ କରିବାରୁ ଠାକୁରେ ତାଙ୍କ ବଞ୍ଚାଇଥିଲେ । ଅନ୍ୟପଟେ ହୋଲିକା ଜଳି ଯାଇଥିଲା । ଅଧର୍ମ ଉପରେ ଧର୍ମର ବିଜୟ ଉତ୍ସବକୁ ମାରୱାଡ଼ି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଭକ୍ତମାନେ ଏହିଭଳି ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି |

 ଆଜି ଦେବ ଦେବ ମହାଦେବଙ୍କ ଜାଗରଯାତ୍ରା। ଏଥିପାଇଁ ଭୋରରୁ ଶୈବପୀଠରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ଗହଳି ଲାଗିଛି। ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ସବୁଠି ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଛି। ରାଜଧାନୀର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର, କଟକର ଧବଳେଶ୍ବର, ଗଡ଼ଗଡ଼େଶ୍ବର ପୀଠ, ଭଦ୍ରକର ଆଖଣ୍ଡଳମଣି, ଢେଙ୍କାନାଳର କପିଳାସ, ନୟାଗଡ଼ର ଲଡ଼ୁବାବା ପୀଠ, ସମ୍ବଲପୁରର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶୈବ ପୀଠ ହୁମା ବିମଳେଶ୍ବର ବାବାଙ୍କ ବକ୍ର ମନ୍ଦିର, ପୁରୀର ଲୋକନାଥ ମନ୍ଦିର ଓ ରାଉରକେଲାର ବେଦବ୍ୟାସ ଆଦି ଶୈବପୀଠରେ ଆଜି ଭୋର ସମୟରୁ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତଙ୍କ ଭିଡ଼ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି। 

ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରରେ ଭୋରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ନୀତିକାନ୍ତି । ପ୍ରଥମେ ମଙ୍ଗଳ ଆଳତୀ ଏବଂ ଅବକାଶ ପରେ ୩ଟା ୩୦ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ସାହାଣ ମେଲା ଦର୍ଶନ । ପ୍ରଥମେ ଉତ୍ତର ଦ୍ୱାର ଦେଇ ସେବାୟତ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାର ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବା ପରେ ସିଂହଦ୍ୱାର ଦେଇ ପ୍ରବେଶ କରୁଛନ୍ତି ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ । ରାତି ୧୦ଟାରେ ଉଠିବ ମହାଦୀପ । ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ହୋଇଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟାରିକେଡ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା । ୪ଟି ସିଫ୍ଟରେ ଡ୍ୟୁଟି କରୁଛନ୍ତି ପୋଲିସ । ୫ ଜଣ ଆଡସିନାଲ ଏସପି, ୧୧ ଜଣ ଏସିପି, ୧୯ ଜଣ ଆଇଆଇସି, ୮୦ ଜଣ ଏଏସଆଇ, ୧୧୦ ହୋମଗାର୍ଡ ଏବଂ ୩୨ ପ୍ଲାଟୁନ ପୋଲିସ ଫୋର୍ସ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।

ପୁରୀରେ ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥଙ୍କ ପୀଠରେ ମଧ୍ୟ ଜାଗର ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ଆୟୋଜନ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଭୋରରୁ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ଭିଡ଼ ଲାଗିଛି। ବିଳମ୍ବିତ ରାତି ୧୨ଟା ୩୦ରେ ଲୋକନାଥଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱାର ଖୋଲିବା ପରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନୀତି ବଢିବା ପରେ ଭୋର ୪ଟାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ସର୍ବସାଧାରଣ ଦର୍ଶନ। ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ପୋଲିସ ମୁତୟନ କରାଯାଇଛି ।

କଟକ ଆଠଗଡର ଧବଳେଶ୍ୱର ପୀଠରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ଭିଡ଼କୁ ଦେଖି ଝୁଲାପୋଲ କିମ୍ବା ଡଙ୍ଗା ଉପରେ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ଯିବା ଆସିବା ବାରଣ କରାଯାଇଛି । ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ମହାନଦୀ ଭିତରେ ଏକ ଅସ୍ଥାୟୀ ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି। ପୂଜକ ସମିତି ପକ୍ଷରୁ ଭୋର ୪ଟାରୁ ଦ୍ୱାର ଫିଟାଯାଇ ମହାସ୍ନାନ କରାଯାଇଥିଲା। ଅପରାହ୍ଣରେ ଚାରି ପ୍ରହର ପୂଜା କରାଯାଇ ତୃତୀୟ ପ୍ରହର ପୂଜାରେ ମାଣ୍ଡୁଅ ଭୋଗଲାଗି ବେଢା ପରିକ୍ରମା କରାଯିବ।

ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଶୈବ ପୀଠ ଆରଡ଼ିର ବାବା ଆଖଣ୍ଡଳମଣିଙ୍କ ପୀଠରେ ବାବାଙ୍କ ଯଥା ରୀତି ପୂଜାଅର୍ଚ୍ଚନା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି। ଜାଗର ଉତ୍ସବ ଓ ମହା ଶିବରାତ୍ରି ପାଇଁ ଉତ୍ସବ ମୁଖର ହୋଇଛି ଆରଡ଼ି ପୀଠ। ଲକ୍ଷାଧିକ ଭକ୍ତଙ୍କ ସମାଗମ ପାଇଁ ପୁଲିସ ଓ ପ୍ରଶାସନ ପକ୍ଷରୁ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି।

 ଆସନ୍ତାକାଲି ଜାଗରଯାତ୍ରା । ରାଜ୍ୟର ପ୍ରମୁଖ ଶୈବପୀଠ ଗୁଡିକରେ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ବାବା ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ନୀତିକାନ୍ତି ସ୍ଥିର ହୋଇଥିବା ବେଳେ, ବିଏମସି ଓ ପୋଲିସ ପ୍ରଶାସନ ପ୍ରସ୍ତୁତି ସାରିଛନ୍ତି । ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରରେ ଜାଗରଯାତ୍ରା ପାଇଁ ବିଏମସି ପକ୍ଷରୁ ଭକ୍ତଙ୍କ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ରାତି ୨ ଟାରୁ ସେବାୟତ ପରିବାର ଉତ୍ତର ଦ୍ବାର ଦେଇ ପ୍ରବେଶ କରି ଦର୍ଶନ କରିବେ ଓ ପରେ ରାତି ୩ ଟାରୁ ସିଂହ ଦ୍ବାର ଦେଇ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ପ୍ରବେଶ କରିବେ। ସେପଟେ କମିଶନରେଟ ପୋଲିସ ପକ୍ଷରୁ ୩୨ ପ୍ଲାଟୁନ ପୋଲିସ ଫୋର୍ସ ମୁତୟନ କରାଯାଇଛି । ଗଙ୍ଗା ଯମୁନା ଛକରୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟାରିକେଡ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ଗୋଟିଏ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ରୁମ କରାଯାଇଛି। ପକେଟମାର, ଛିନତାଇ ଉପରେ ସିସିଟିଭି ନଜର ରହିବ। ଜାଗର ପାଇଁ ଟ୍ରାଫିକ କଟକଣା ରହିଛି। ୧୩ଟି ସ୍ଥାନରେ ପାର୍କିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ମନ୍ଦିରର ୧୦୦ ମିଟର ପରିଧି ମଧ୍ୟରେ ଗାଡି ଚଳାଚଳ ନିଷିଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି। ୪ଟି ସିଫ୍ଟରେ ଡ୍ୟୁଟି କରିବେ ପୋଲିସ। ୫ଜଣ ଆଡସିନାଲଏସପି ୧୧  ଏସପି,୧୯ ଆଇଆଇସି ୮୦ ଜଣ ଏଏସଆଇ, ୧୧୦ ହୋମଗାର୍ଡ  ନିୟୋଜିତ ହେବେ | ଭୁବନେଶ୍ୱର ର ଅନ୍ୟ ୧୦ ଟି ମନ୍ଦିରରେ ମଧ୍ୟ ପୋଲିସ ମୁତୟନ ହୋଇଛନ୍ତି।